Тәуекелдер туралы ескерту
Компанияның ресми тілі — ағылшын тілі. Компания қызметінің толық сипаттамасымен танысу үшін сайттың ағылшын тіліндегі нұсқасын ұстанған жөн. Ақпараттың ағылшын тілінен басқа тілдерге аудармалары тек ақпараттық мақсаттарға арналған және олардың заңды күші жоқ, Компания басқа тілдерде берілген ақпараттың дұрыстығына жауап бермейді
Шетел валютасымен және деривативтермен жасалатын операцияларға тән тәуекелдер туралы ескерту
Бұл қысқаша ескерту «Операцияларды жүзеге асыру шарттарына» қосымша болып табылады. Бұл ескертудің мақсаты — шетел валютасымен және деривативтармен жасалатын операциялардың барлық тәуекелдерін және басқа да маңызды аспектілерін тізімдеу емес. Тәуекелдерді ескере отырып, егер сіз жасасатын келісімшарттардың сипатын, осы келісімшарттар мәнмәтініндегі осындай қатынастардың заңды аспектілерін немесе тәуекелге ұшырау дәрежеңізді білмесеңіз, сіз жоғарыда аталған өнімдермен транзакция жасамауыңыз керек. Шетел валютасымен және деривативтармен жасалатын операциялар тәуекелдің жоғары деңгейімен байланысты және көптеген адамдарға жарамауы мүмкін. Сіз өзіңіздің тәжірибеңізді, мақсаттарыңызды, қаржылық ресурстарыңызды және басқа да маңызды факторларды ескере отырып, мұндай операциялардың жеке өзіңіз үшін қаншалықты қолайлы екендігін мұқият бағалауыңыз керек
1. Шетел валютасымен және деривативтармен жасалатын операциялар
1.1 Кредиттік иықты пайдалана отырып сауда жасау әлеуетті пайданың ұлғаюын, бірақ сонымен бірге шығынның ұлғаюын білдіреді. Қажетті кепіл (маржа) сомасы неғұрлым аз болса, нарық сіз үшін қолайсыз бағытта қозғалған жағдайда ықтимал шығындар қаупі соғұрлым жоғары болады. Кейбір жағдайларда талап етілетін кепіл (маржа) сомасы 0,5% ғана болуы мүмкін. Кепілді (маржаны) пайдалана отырып сауда жасағанда, сіздің шығындарыңыз бастапқы төлеміңізден асып кетуі мүмкін екенін және бастапқыда инвестициялаған сомадан әлдеқайда көп соманы жоғалту мүмкіндігі бар екенін ескеріңіз. Бастапқы кепіл сомасы шетел валютасындағы келісімшарттардың немесе деривативтардың құнымен салыстырғанда аз болып көрінуі мүмкін, себебі сауда процесінде «кредиттік иық» немесе «өсім» әсері қолданылады. Нарықтың салыстырмалы түрде шамалы қозғалысы сіз депозиттеген немесе депозиттеуге жататын сомаларға пропорционалды түрде көбірек әсер етеді. Бұл жағдай сіз үшін де, сізге қарсы да жұмыс істей алады. Позицияны қолдау кезінде сіз кепіліңіздің (маржаңыздың) сомасына және Компаниядағы шотыңызға салынған кез келген қосымша сомаға сәйкес шығындар ала аласыз. Егер нарық сіздің позицияңызға қарама-қарсы бағытта қозғала бастаса және/немесе талап етілетін маржаның мөлшері өссе, сізден позицияны қолдау үшін шұғыл түрде қосымша ақша сомаларын салу талап етілуі мүмкін. Қосымша ақша сомаларын енгізу туралы талапты орындамау Компанияның сіздің позицияңызды жабуына әкелуі мүмкін, бұл жағдайда сіз кез келген байланысты шығындар немесе қаражаттың жетіспеушілігі үшін жауапты боласыз
1.2 Тәуекелді төмендететін мәмілелер мен стратегиялар
Егер нарықтық жағдай мұндай ордерлердің орындалуын мүмкін етпесе (мысалы, нарықта өтімділік болмаған жағдайда), шығындардың максималды мөлшерін шектейтін белгілі бір ордерлерді (мысалы, «стоп-лосс», егер жергілікті заңнамада рұқсат етілсе, немесе «стоп-лимит») орналастыру тиімсіз шара болуы мүмкін. «Спрэд» және «стредл» сияқты позициялардың үйлесімін қолданатын стратегиялар әдеттегі «ұзын» және «қысқа» позициялардан кем емес тәуекелдермен байланысты болуы мүмкін
2. Шетел валютасымен және деривативтармен жасалатын операцияларға тән қосымша тәуекелдер
2.1 Келісімшарттар жасасу талаптары
Сіз өз брокеріңізден келісімшарттар жасасудың егжей-тегжейлі талаптарын нақтылап, олармен байланысты міндеттемелер туралы ақпарат алуыңыз керек (мысалы, сіз фьючерстік келісімшарт шеңберінде активті жеткізуді жүзеге асыруға немесе қабылдауға міндетті болуыңыз мүмкін жағдайлар туралы немесе егер мәміле туралы айтатын болсақ, жарамдылық мерзімінің аяқталуы мен мәмілені орындау уақытының шектеулері туралы ақпарат). Белгілі бір жағдайларда биржа немесе клирингтік үй тиісті активтің нарығындағы өзгерістерді көрсету үшін өтелмеген келісімшарттарға (мәміленің орындалу бағасын қоса) қойылатын талаптарды өзгерте алады.
2.2 Сауданы тоқтата тұру немесе шектеу. Бағалардың өзара байланысы
Белгілі бір нарықтық жағдайлар (мысалы, өтімділіктің болмауы) және/немесе кейбір нарықтардың жұмыс регламенттері (мысалы, бағаның өзгеру лимиттерінен асып кетуіне байланысты кез келген келісімшарттарға немесе келісімшарт айларына қатысты сауданы тоқтата тұру) шығын қаупін арттыруы мүмкін, өйткені транзакцияларды жүзеге асыру немесе позицияларды жабу/есепке алу қиынға соғатын болады немесе мүмкін болмайды. Егер сіз мәмілелерді сатқан болсаңыз, бұл шығындар қаупін арттыруы мүмкін. Активтің бағасы мен осы актив бойынша деривативтің бағасы арасында әрдайым негізделген байланыс бола бермейді. Активтің базалық бағасының болмауы оның «әділ құнын» бағалауды қиындатуы мүмкін
2.3 Депозиттелген ақша қаражаты мен мүлік
Сіз ел ішінде және шетелде операцияларды жүзеге асыру кезінде, әсіресе, дилерлік фирманың төлем қабілетсіздігі немесе банкроттығы туралы айтқанда, ақша қаражаты немесе басқа активтер түрінде депозитке салатын қамтамасыз ету шеңберінде қорғау құралдарымен танысуыңыз керек. Қолма-қол ақшаңызды және басқа активтеріңізді қайтара алу дәрежесі Контрагент қызметін жүзеге асыратын елдің заңнамасымен және жергілікті нормаларымен реттеледі
2.4 Комиссиялар және өзге де алымдар
Сауда-саттыққа қатысар алдында, сіз төлейтін барлық комиссиялар, сыйақылар және басқа алымдар туралы нақты түсініктеме алуыңыз керек. Бұл шығындар сіздің қорытынды қаржылық нәтижеңізге (пайда немесе шығын) әсер етеді.
2.5 Басқа юрисдикциялардағы мәмілелер
Басқа юрисдикциялар нарықтарында, оның ішінде сіздің ішкі нарықпен ресми түрде байланысты нарықтарда мәмілелер жасау сіз үшін қосымша тәуекелге әкелуі мүмкін. Аталған нарықтарды реттеу сіздің нарығыңыздағы инвесторларды қорғау дәрежесінен ерекшеленуі мүмкін (оның ішінде нашар жаққа қарай). Сіздің жергілікті реттеуші органыңыз сіз мәмілелерді жүзеге асыратын басқа юрисдикциялардың реттеуші органдары немесе нарықтары белгілеген ережелерді мәжбүрлеп орындата алмайды.
2.6 Валюталық тәуекелдер
Сіздің шотыңыздың валютасынан басқа шетел валютасында көрсетілген келісімшарттармен жасалған мәмілелер бойынша пайда мен залал келісімшарт валютасынан шот валютасына айырбастау кезінде айырбас бағамының ауытқуына ұшырайды.
2.7 Өтімділік тәуекелі
Өтімділік тәуекелі сіздің саудаға қабілетіңізге әсер етуі мүмкін. Тәуекел — сіздің қаржылық келісімшартыңыз немесе активіңіз сіз қалаған уақытта саудаласа алмауда (шығындардың алдын алу немесе пайда табу үшін). Сонымен қатар, келісімшарт жеткізушісінде депозит ретінде сақталуы керек маржа күн сайын келісімшарттың негізгі активтерінің құнының өзгеруіне сәйкес қайта есептеледі. Егер осындай қайта есептеу (қайта бағалау) нәтижесінде құн алдыңғы күннің бағасымен салыстырғанда төмендесе, маржалық позицияны қалпына келтіру және шығынды жабу үшін қаржы келісімшартын жеткізушіге дереу ақшалай қаражат төлеу қажет болады. Егер сіз төлем жасай алмасаңыз, онда келісімшарт жеткізушісі сіздің осы әрекетке келісуііңізге немесе келіспеуіңізге қарамастан сіздің позицияңызды жабуы мүмкін. Осы активтің бағасы кейіннен көтерілсе де, шығынды өтеуіңіз керек. Сізде маржа сомасы жеткіліксіз болса, тіпті егер позициялардың бірі осы кезеңде сіз үшін пайданы көрсетіп тұрса да, сіздің барлық позицияларыңызды жоятын қаржылық келісімшарт жеткізушілері бар. Сіздің позицияларыңызды ашық ұстау үшін сіз қаржылық келісімшарт жеткізушісіне маржаға қолдау қажет болған кезде, қосымша төлемдерді (әдетте, сіздің кредит картаңыздан) қабылдауға рұқсат беруіңіз керек. Жылдам өзгеретін құбылмалы нарық жағдайында кредит картаңызда тез үлкен берешек пайда болуы мүмкін.
2.8 "Stop Loss" бойынша шектеулер
Шығындарды шектеу үшін көптеген қаржылық келісімшарт жеткізушілері "Stop Loss" шектеулерді таңдау мүмкіндігін ұсынадI Бұл ретте баға сіз белгілеген шектеуге жеткенде сіздің позицияларыңыз автоматты түрде жабылады. Кейбір жағдайларда, мысалы, бағаның күрт өзгеруі немесе нарықтың жабылуы кезінде "Stop Loss" тиімсіз болып табылады. "Stop Loss" бойынша шектеулер сізді әрқашан шығындардан қорғай алмауы мүмкін.
2.9 Орындауға байланысты тәуекелдер
Орындауға байланысты тәуекелдер мәмілелер бірден орындалмауы мүмкін болғандықтан туындайды. Мысалы, мәміле жасалған сәттен бастап ол орындалғанға дейін уақыт алшақтығы болуы мүмкін. Осы кезеңде нарықтық баға сіздің пайдаңызға қарсы өзгеруі мүмкін. Егер бұл болса, онда ордер сіздің күтулеріңізге сәйкес келмейтін бағамен орындалуы мүмкін. Кейбір қаржылық келісімшарт трейдерлері нарық жабылған кезде де сауда операцияларын жүргізуге мүмкіндік береді. Осы мәмілелер үшін көрсетілген бағалар осы құрал үшін соңғы жабылу бағаларынан едәуір ерекшеленуі мүмкін екенін есте сақтаңыз. Көптеген жағдайларда спред нарық жұмыс істеп тұрған кездегіден кеңірек болуы мүмкін.
2.10 Контрагенттерге байланысты тәуекелдер
Контрагенттерге байланысты тәуекелдер қаржылық келісімшарттарды шығаратын трейдердің, яғни сіздің контрагентіңіздің қаржылық міндеттемелерін орындай алмауынан туындайды. Егер сіздің қаражатыңыз трейдердің қаражатынан тиісті түрде бөлінбесе және осы трейдер қаржылық қиындықтарға тап болса, трейдер сізге қарыз болған қаражатты ала алмау қаупі бар.
2.11 Сауда жүйелері
Кәдімгі «дауыстық» және электрондық сауда жүйелерінің көпшілігі ордерлерді бағыттау, теңгергіш операциялары, мәмілелерді тіркеу және клиринг үшін компьютерлік құрылғыларды пайдаланады. Кез келген басқа құрылғылар мен жүйелер сияқты, олар уақытша іркілістер мен ақауларға ұшырайды. Сіздің белгілі бір шығындарды өтеу қабілетіңіз сауда жүйелерін жеткізушілер, нарықтар, клирингтік үйлер және/немесе дилингтік фирмалар белгілеген жауапкершілік шектеріне тәуелді болуы мүмкін. Мұндай шектеулер әртүрлі болуы мүмкін: бұл мәселе бойынша сіз өз брокеріңізбен егжей-тегжей кеңесуіңіз керек.
2.12 Электрондық сауда
Әлдебір электрондық байланыс жүйесін қолданатын сауда әдеттегі «open-outcry» нарығындағы сауда-саттықтан ғана емес, сонымен қатар басқа электрондық сауда жүйелерін қолданумен сауда-саттықтан да ерекшеленуі мүмкін. Егер сіз мәмілелерді электрондық байланыс жүйесінде жүзеге асыратын болсаңыз, онда сіз осындай жүйеге тән тәуекелдерді, соның ішінде аппараттық және бағдарламалық жасақтаманың іркілісі қаупін көтересіз. Жүйе іркілісінің нәтижесі мәмілеңізді сіздің нұсқауларыңыздан тыс орындау, мәмілеңізді тұтастай орындамау және сіздің позицияларыңыз бен маржалық талаптарыңыздың орындалуы туралы үздіксіз ақпарат ала алмау болуы мүмкін
2.13 Биржадан тыс операциялар
Бірқатар юрисдикцияларда фирмаларға биржадан тыс операцияларды жүзеге асыруға рұқсат етілген. Сіздің брокеріңіз осындай операциялар бойынша контрагент ретінде әрекет ете алады. Мұндай операциялардың ерекшелігі — позицияларды жабудың, құнды бағалаудың және әділ бағаны немесе тәуекелге ұшырауды анықтаудың қиындығы немесе мүмкін еместігі. Көрсетілген себептерге байланысты бұл операциялар жоғары тәуекелдермен байланысты болуы мүмкін. Биржадан тыс операцияларды реттеу онша қатаң болмауы мүмкін немесе жеке реттеу режимін қамтамасыз етуі мүмкін. Мұндай операцияларды жасар алдында, сіз олардың ережелерімен және олармен байланысты тәуекелдермен танысуыңыз керек